Mając na uwadze rozpowszechnienie wiedzy wśród rolników na temat postępowania w przypadku, gdy zdrowe zwierzę gospodarskie ulegnie urazowi, który uniemożliwia mu naturalne poruszanie się i tym samym transport do rzeźni poniżej zamieszczamy link  do strony Głównego Lekarza Weterynarii z wytycznymi jak postępować w powyższej sprawie.

https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/uboj-z-koniecznosci-zwierzat-gospodarskich-kopytnych-poza-rzeznia

Przydatne linki:

https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/zywnosc-pochodzenia-zwierzecego/rzeznie-rolnicze

https://www.wetgiw.gov.pl/handel-eksport-import/informacja-o-lancuchu-zywnosciowym

https://www.cdr.gov.pl/informacje-branzowe/osrodki-doradztwa-rolniczego

W lutym wchodzi w życie rozporządzenie w sprawie tzw. rzeźni rolniczych. Co to oznacza dla hodowców?

W dniu 18 lutego 2020 r. wchodzi w życie nowe rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 grudnia 2019 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej, położonych na terenie gospodarstw. Rozporządzenie wprowadza ułatwienia w zakresie wymagań weterynaryjnych odnoszących się do rzeźni o małej zdolności produkcyjnej, położonych na terenie gospodarstw.

Rozporządzenie jest skierowane do rolników utrzymujących zwierzęta w swoich gospodarstwach i zainteresowanych rozwojem działalności, poprzez dokonywanie uboju zwierząt lub ewentualnie rozbioru ich mięsa w celu wprowadzenia pozyskanego mięsa na rynek, na małą skalę.

Czy taka rzeźnia może mieścić się nawet w jednym pomieszczeniu?

Rzeźnia rolnicza będzie mogła się składać nawet z jednego pomieszczenia pod warunkiem zachowania bardzo dobrej organizacji pracy.

Czy rzeźnia rolnicza będzie mogła być wykorzystywana przez więcej niż jednego hodowcę?

W rzeźniach rolniczych będą mogły być ubijane zwierzęta utrzymywane w gospodarstwie, w którym usytuowana jest rzeźnia, a także zwierzęta innych podmiotów utrzymywane w gospodarstwach położonych w tym samym powiecie, w którym zlokalizowana jest rzeźnia, lub w powiatach sąsiednich.

Jakie są wymagania, które należy spełnić, żeby móc dokonywać uboju w ten sposób?

Podmioty zamierzające prowadzić taką działalność przed uzyskaniem pozwolenia na budowę lub adaptację istniejących pomieszczeń będą obowiązane sporządzić projekt technologiczny zakładu i przesłać go właściwemu PLW w celu zatwierdzenia. Po ukończeniu procesu inwestycyjnego powinien zostać złożony wniosek do właściwego terytorialnie PLW o zatwierdzenie zakładu, co najmniej na 30 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności. Po kontroli zakładu przez PLW i uzyskaniu zatwierdzenia lub warunkowego zatwierdzenia rzeźni rolnicy będą mogli rozpocząć działalność.

Jakie zwierzęta będzie można ubijać w takich rzeźniach?

W „rzeźniach rolniczych” będzie można poddawać ubojowi zwierzęta gospodarskie kopytne (świnie, owce, kozy, bydło, konie), drób, zajęczaki, ptaki bezgrzebieniowe lub kopytne zwierzęta dzikie utrzymywane w warunkach fermowych, których posiadaczem jest podmiot prowadzący tą rzeźnię lub inny podmiot utrzymujący zwierzęta w gospodarstwie położonym na terenie tego samego powiatu, w którym położona jest rzeźnia, lub na terenie powiatów sąsiadujących. Rozporządzenie przewiduje limity dzienne i roczne w odniesieniu do liczby zwierząt ubijanych w „rzeźniach rolniczych” z podziałem na poszczególne gatunki lub grupy zwierząt.

Czy mięso pozyskane w ten sposób będzie musiało być specjalnie znakowane?

"Rzeźnie rolnicze” podobnie jak inne zakłady produkujące żywność pochodzenia zwierzęcego będą podlegały nadzorowi i urzędowym kontrolom Inspekcji Weterynaryjnej, przy czym bezpośredni nadzór będzie sprawowany przez powiatowych lekarzy weterynarii. Podobnie jak w innych rzeźniach ubijane zwierzęta będą poddawane badaniom przed- i poubojowym przeprowadzanym przez urzędowych lekarzy weterynarii (wyznaczonych lekarzy weterynarii lub pełnoetatowych pracowników PIW). Ponadto, będą one podlegały okresowym kontrolom przeprowadzanym przez powiatowych lekarzy weterynarii na podstawie analizy ryzyka. Kontrole te będą obejmowały strukturę, wyposażenie, procedury zapewniające bezpieczeństwo mięsa wdrożone w rzeźni (GHP,GMP, HACCP) jak i wymagania dotyczące dobrostanu zwierząt.

Tekst jest fragmentem rozmowy z Katarzyną Piskorz, Zastępcą Głównego Lekarza Weterynarii, która została opublikowana w nr 7(821)/2020 Tygodnika Poradnik Rolniczy.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 grudnia 2019 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej  (Dz. U. z 2020 r. poz. 56)

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000056/O/D20200056.pdf

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000712/O/D20200712.pdf

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 kwietnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w  rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej  

 https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000613/O/D20200613.pdf

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 kwietnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w  rzeźniach o małej zdolności produkcyjne

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000605/O/D20200605.pdf

Przykładowy schemat małej rzeźni rolniczej

Działalność marginalna, lokalna i ograniczona MLO

Możliwość prowadzenia działalności marginalnej, lokalnej (MLO) i ograniczonej jest odpowiedzią na oczekiwania przedsiębiorców prowadzących działalność na małą skalę w zakładach rodzinnych wytwarzających określonego rodzaju produkty, często o specyficznych cechach, na które istnieje zapotrzebowanie głównie na rynku lokalnym. Tego rodzaju producenci nie są zwykle zainteresowani wprowadzeniem swoich produktów na rynek poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Szczegółowe warunki pozwalające na uznanie działalności za działalność marginalną, lokalną i ograniczoną, w tym zakres i obszar produkcji, a także wielkość dostaw produktów pochodzenia zwierzęcego do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem do konsumenta końcowego zostały określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej.

Zakres MLO

W ramach działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej można prowadzić:

• produkcję i sprzedaż następujących produktów pochodzenia zwierzęcego:
  • produkty mleczne,
  • produkty na bazie siary,
  • wstępnie przetworzone lub przetworzone produkty rybołówstwa,
  • surowe wyroby mięsne,
  • mięso mielone,
  • produkty mięsne,
  • produkty jajeczne z gotowanych jaj,
  • gotowe posiłki (potrawy).
• rozbiór i sprzedaż świeżego mięsa wołowego, wieprzowego, baraniego, koziego, końskiego, drobiowego lub zajęczaków, zwierząt łownych oraz dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych.

Zasięg terytorialny działalności prowadzonej w ramach MLO

W ramach prowadzenia działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej, miejsca produkcji lub miejsca sprzedaży produktów pochodzenia zwierzęcego oraz zakłady prowadzące handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, do których następuje dostawa, ograniczone są do obszaru jednego województwa lub na obszaru powiatów sąsiadujących z tym województwem, położonych na obszarach innych województw.

  https://www.gov.pl/web/rolnictwo/wymagania-weterynaryjne-dla-prowadzenia-produkcji-i-sprzedazy-produktow-pochodzenia-zwierzecego-w-ramach-dzialalnosci-marginalnej-lokalnej-i-ograniczonej

Sprzedaż bezpośrednia w polskim porządku prawnym oznacza, zgodnie z definicją określoną w art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2014 r., poz. 1577, z późn. zm.), działalność, o której mowa w art. 1 ust. 3 lit. c-e rozporządzenia nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 14), tj. bezpośrednie dostawy dokonywane przez producenta konsumentom końcowym lub do lokalnych zakładów detalicznych bezpośrednio zaopatrujących konsumenta końcowego: małych ilości surowców pochodzenia zwierzęcego, mięsa z drobiu i zajęczaków poddanych ubojowi w gospodarstwie rolnym, zwierzyny łownej lub mięsa zwierząt łownych (w przypadku myśliwych). Sprzedaż bezpośrednia dotyczy więc wyłącznie nieprzetworzonych produktów pochodzenia zwierzęcego – tj. surowców, takich jak, np. mleko surowe, surowa śmietana, jaja, miód, żywe i uśmiercone ryby i niektórych rodzajów mięsa, np. drobiowego, króliczego, z nutrii i zwierząt łownych. 

Rolniczy handel detaliczny.

Rolniczy handel detaliczny (RHD) to jedna z form handlu detalicznego, dla której w polskim porządku prawnym przyjęto odrębne uregulowania w zakresie nadzoru organów urzędowej kontroli żywności oraz wprowadzono określone preferencje podatkowe. W ramach takiego handlu możliwe jest m.in. przetwórstwo i zbywanie wytworzonej żywności konsumentom końcowym, a także od dnia 1 stycznia 2019 r., na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, zlokalizowanych na ograniczonym obszarze. 

Rejestracja RHD

Gospodarstwa rodzinne mogą rozpocząć działalność w ramach rolniczego handlu po uprzedniej rejestracji (bez obowiązkowego zatwierdzenia) u powiatowego lekarza weterynarii (produkty pochodzenia zwierzęcego lub żywność zawierająca jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego, tj. żywność złożona). W tym celu na 30 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności należy złożyć stosowny wniosek do właściwego ze względu na siedzibę zakładu lub miejsce prowadzenia działalności powiatowego lekarza weterynarii.

Warunki prowadzenia RHD

1. Żywność musi pochodzić w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu.
2. Sprzedaż odbywa się z zachowaniem limitów wskazanych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania (oraz limitu przychodów z takiej sprzedaży do kwoty 40.000 zł, o ile producent chce korzystać z preferencji podatkowych).
3. Produkcja i zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego nie mogą być, co do zasady, dokonywane z udziałem pośrednika. Wyjątek stanowi tutaj możliwość udziału pośrednika w zbywaniu żywności pochodzącej z RHD podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji żywności.

Wymagania RHD 

Podstawowe wymagania dla rolniczego handlu detalicznego z zakresu bezpieczeństwa żywności są następujące:

1. Produkcja i zbywanie żywności nie może stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na
2. Należy przestrzegać obowiązku dokumentowania ilości zbywanej żywności.
3. W przypadku zbywania żywności konsumentowi finalnemu przez podmiot prowadzący RHD istnieje nakaz oznakowania miejsca sprzedaży.
4. Obowiązuje zakaz wykorzystywania do produkcji mięsa zwierząt kopytnych pozyskanego z uboju dokonanego poza rzeźnią zatwierdzoną przez powiatowego lekarza weterynarii (np. z uboju w celu produkcji mięsa na użytek własny).
5. Nie ma konieczności sporządzania projektu technologicznego przez podmioty zamierzające prowadzić działalność w zakresie rolniczego handlu detalicznego produktami pochodzenia zwierzęcego lub żywnością złożoną.
6. zdrowie publiczne.