Materiały informacyjne dla rolników utrzymujących świnie, dotyczące ich dobrostanu, w zakresie przeprowadzania przez nich kontroli stad
Brojler
Ptasia Grypa
O grypie
Grypa ptaków (AI - Avian influenza), d. pomór drobiu (FP - Fowl plaque), należy do chorób zwierząt listy OIE jako niezwykle zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa drobiu, która może powodować śmiertelność do 100%.
Chorobę wywołują niektóre szczepy podtypów H5 i H7 wirusa grypy typu A. (czynnik etiologiczny: wirus z rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus).
Zakażone ptaki wydalają wirus w dużych ilościach przede wszystkim z:
kałem
wydzieliną z oczu
wydzieliną z dróg oddechowych
wydychanym powietrzem.
Objawy
Przebieg i objawy kliniczne zakażeń grypy ptaków są zróżnicowane i zależą od zjadliwości wirusa, gatunku i wieku ptaków, towarzyszących zakażeń i stresogennych wpływów środowiska. W zakażeniach wirusami grypy ptaków zasadniczo wyróżnia się dwie postacie choroby:
- Nisko zjadliwa grypa ptaków (LPAI - Low pathogenic avian influenza) - w przebiegu choroby może dojść do wzrostu zjadliwości wirusa w wyniku mutacji i przejście w wysoce zjadliwą grypę ptaków:
- objawy kliniczne wahają się od niezauważalnych do umiarkowanych lub ciężkich objawów oddechowych;
- śmiertelność waha się od 3% do 15%;
- produkcja nieśna może spaść o 45%.
Wysoce zjadliwa grypa ptaków (HPAI - Highly pathogenic avian influenza)
- objawy kliniczne to depresja, silne łzawienie, kichanie, duszność, obrzęk zatok podoczodołowych, sinica grzebienia i dzwonków, obrzęk głowy, nastroszenie piór, biegunka, objawy nerwowe;
- gwałtowny spadek lub zatrzymanie produkcji jaj, skorupy miękkie, ostatnie jaja zwykle bez skorup;
- w nadostrych i ostrych przypadkach padnięcia są nagłe, bez widocznych objawów lub w ciągu 24-48 godzin od pierwszych objawów. Śmiertelność może dochodzić do 100%.
Zgłoszenie podejrzenia
Drób
Posiadacz drobiu powinien zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej o wystąpieniu u drobiu następujących objawów klinicznych:
- zwiększona śmiertelność;
- znaczący spadek pobierania paszy i wody;
- objawy nerwowe takie jak: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów;
- duszność;
- sinica i wybroczyny;
- biegunka;
- nagły spadek nieśności.
Ptaki dzikie
Dzierżawcy lub zarządcy obwodów łowieckich zgłaszają powiatowemu lekarzowi weterynarii albo najbliższemu podmiotowi świadczącemu usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej przypadki zwiększonej śmiertelności dzikich ptaków.
Salmonelloza
Salmonelloza jest zakaźną chorobą zwierząt i ludzi, wywoływaną bakteriami Salmonella. Bakterie te są bakteriami jelitowymi, które mogą być przenoszone przez wszystkie zwierzęta oraz przez człowieka. Ich obecność w środowisku jest dosyć powszechna.
Salmonellozy u ludzi
Do zakażeń u ludzi dochodzi najczęściej przez spożywanie skażonych produktów pochodzenia zwierzęcego, tj. jaj i produktów jajecznych oraz mięsa i przetworów mięsnych, głównie drobiowych. Ryzyko zakażenia można zmniejszyć właściwie obchodząc się z surowym mięsem i innymi surowymi produktami spożywczymi, gotując je w odpowiednich temperaturach oraz zachowując dobrą higienę kuchenną (m. in. regularne mycie rąk i powierzchni mających styczność z surowym mięsem, osobne przechowywanie produktów surowych i pozostałej żywności). Źródłem zakażenia mogą być także utrzymywane jako zwierzęta towarzyszące gady (np. żółwie, węże, jaszczurki) i płazy (np. żaby i salamandry). Dlatego też zaleca się mycie rąk po kontakcie z tymi gatunkami zwierząt oraz ograniczenie takiego kontaktu w przypadku osób o obniżonym poziomie odporności.
Salmonellozy u drobiu
Niektóre serotypy Salmonella (np. serotypy S. Gallinarum, S. Pullorum, S. Arizonae) mogą powodować u drobiu choroby dające objawy kliniczne, choć większość z nich nie wywołuje objawów klinicznych. Pałeczki Salmonella mogą się przenosić zarówno w drodze zakażenia pionowego, czyli ze stada rodzicielskiego na potomstwo, jak również w drodze zakażenia poziomego, ze skażonego środowiska na drób. Możliwe źródła zakażenia stada pałeczkami Salmonella:
- sprzęt, wyposażenie, pojazdy,
- obsługa
- pisklęta jednodniowe
- pasza i woda
- ściółka
- obecność innych zwierząt na terenie gospodarstwa (domowych i dzikich - ptaki, gryzonie, owady)